نگاهی کوتاه به نهج البلاغه

 

کتاب نهج البلاغه بدون شک بعد از قرآن کریم، مهمترین و ارزشمندترین کتاب نزد شیعیان است. این کتاب که شامل خطبه ها و حکمت هایی از امیرمومنان علی (ع) است حدود هزار سال پیش توسط دانشمند بزرگ و محقق اندیشمند جناب شریف رضی (ره) جمع آوری و تدوین شده است. شایسته است هر ولایتمدار و شیعه ای که خواهان انس گرفتن با ثقلین است، همواره در حال نوشیدن جرعه هایی از طعام معنویت این کتاب باشد تا زنجیر وصل خود را به خدای خویش مستحکم تر و قوی تر کند.

 

جناب شریف رضی (قدس سره) در مقدمه نهج البلاغه آورده است: و از شگفتی های منحصر به فرد و بی همتای حضرت (علی علیه السلام) آن است که اگر شخص ژرف اندیش و اندیشمند در سخنان او که پیرامون زهد و مواعظ و یادآوری و بازداشتن از موجبات عذاب، ایراد فرموده ، اندیشه کند و از خاطر ببرد که آن کلام شخصیتی چون اوست که دارای منزلتی عظیم و فرمانی نافذ و حکومتی همگانی است تردید نخواهد کرد که آنها سخن کسی است که جز زهد و گوشه نشینی بهره ای ندارد و او را جز عبادت و بندگی کاری نیست، در گوشه ی کلبه ای خزیده یا به دامن کوهی دور از مردمان پناه گرفته و جز زمزمه ی خود را نمی شنود، و غیر خویشتن احدی را نمی بیند، و هیچ باورش نمیشود که اینها سخن کسی است که در میدان جنگ غوطه ور بوده و تیغ از نیام بر میکشیده و گردن گردنکشان را از بدن جدا می کرده و پهلوانان را به خاک می انداخته و با شمشیر خون چکان از میدان باز می گشته است، و با این وصف زاهد زاهدان و بالاترین اولیاء خدا که زمین هیچگاه از وجود آنان خالی نیست بوده است. و این از فضایل عجیب و ویژگیهای ظریف اوست که بدان وسیله صفات متضاد را در خود جمع کرده و میان طبایع گوناگون در خویش پیوند داده است.

 

ما نیز در سایت مرکز اسلامی امام علی (ع) به بهانه سالروز میلاد آن بزرگمرد تاریخ مناسب دیدیم تا با ذکر چند حکمت از کتاب شریف نهچ البلاغه، مخاطب را بیش از قبل به آشنایی بیشتر با این کتاب ترغیب کنیم.

 

 

 

حکمت 103: (پيراهن وصله دارى بر اندام امام بود شخصى پرسيد چرا پيراهن وصله دار مى پوشى ؟)
فرمود : دل با آن فروتن ، و نفس رام مى شود و مؤمنان از آن سرمشق مى گيرند .
دنياى (حرام) و آخرت ، دو دشمن متفاوت ، و دو راه جداى از يكديگرند ، پس كسى كه دنيا پرست باشد و به آن عشق ورزد ، به آخرت كينه ورزد و با آن دشمنى خواهد كرد.
و آن دو همانند شرق و غرب و انسانى هستند كه بين اين دو راه مى رود ، هرگاه به يكى نزديك شود از ديگر دور مى گردد ، و آن دو همواره به يكديگر زيان رسانند.

 

حکمت 104: از توف بكالى ، نقل شده كه در يكى از شب ها ، امام على [عليه السلام] را ديدم براى عبادت از بستر بر خاسته ، نگاهى به ستارگان افكند ، و به من فرمود : خوابى يا بيدار ؟ گفتم بيدارم . فرمود :
اى نوف ! خوشا به حال آنان كه از دنياى حرام چشم پوشيدند ، و دل به آخرت بستند ! آنان مردمى هستند كه زمين را تخت ، خاك را بستر ، آب را عطر ،(25) و قرآن را پوشش زيرين (26)، و دعا را لباس روئين خود قرار دادند ، و با روش عيساى مسيح با دنيا بر خورد كنند.
" 2ـ ارزش سحر خيزى "
اى نوف ! همانا داوود پيامبر ( كه درود خدا بر او باد ) در چنين ساعتى از شب بر مى خاست و مى گفت : " اين ساعتى است كه دعاى هر بنده اى به اجابت مى رسدد جز باجگيران ، جاسوسان ، شبگردان و نيروهاى انتظامى حكومت ستمگر ، و نوازندة طنبور و طبل ".

 

حکت 106: درود خدا بر او ، فرمود : مردم براى اصلاح دنيا چيزى از دين را ترك نمى گويند ، جز آن كه خدا آنان را به چيزى زيانبارتر از آن دچار خواهد ساخت .

 
حکمت 107: درود خدا بر او ، فرمود : چه بسا دانشمندى كه جهلش او را از پاى در آرد و دانش او همراهش باشد اما سودى به حال او نداشته باشد.
 
 
حکمت 118: درود خدا بر او فرمود : از دست دادن فرصت ها ، اندوهبار است .
 
 
حکمت 119:  درود خدا بر او ، فرمود : دنياى حرام چون مار سمى است ، پوست آن نرم ولى سم كشنده در درون دارد ، نادان فريب خورده به آن مى گرايد ، و هوشمند عاقل از آن دورى گزيند.
 

 

درود خدا بر او ، فرمود : دوست ، دوست نيست مگر آن كه حقوق برادرش را در سه جايگاه نگهبان باشد : در روزگار گرفتارى ، آن هنگام كه حضور ندارد ، و پس از مرگ.

 

 

حکمت 137: درود خدا بر او ، فرمود : آن كه پاداش الهى را باور دارد ، در بخشش سخاوتمند است.

 

حکمت 143: درود خدا بر او ، فرمود : اندوه خوردن ، نيمى از پيرى است.

 
حکمت 182: و درود خدا بر او ، فرمود : آنجا كه بايد سخنِ درست گفت، در خاموشى خيرى نيست، چنانكه در سخن ناآگاهانه نيز خيرى نخواهد بود.
 
 
 
التماس دعا